Categorie archieven: Niet gecategoriseerd

De keuken van de Minahasa

Het eten in de Minahasa

Het traditionele eten van de inwoners van de Minahasa staat bekend om twee redenen. Ten eerste is het eten heel pittig. Ten tweede, de Minahasers eten het vlees van bijna elk dier. De Minahaser zegt zelf: “We eten hier alles op vier poten behalve de tafel.”

Manado is de hoofdstad van de provincie Noord-Sulawesi. De Minahassers die hier wonen zijn bijna allemaal christelijk. Als gevolg daarvan is het ‘toegestaan’ om allerlei rare soorten vlees te eten. In de rest van Indonesië wordt weinig varkensvlees gegeten, omdat dat onrein is voor moslims. In Manado eet men dus wel varkensvlees, maar daar blijft het niet bij. Ook andere dieren die moslims niet mogen eten (en ook in Europa zeer ongewoon zijn) horen tot het vaste menu van de Minahasa.

Zo wordt het vlees van honden, katten en ratten gegeten, maar ook van vleermuizen en slangen. Een lokale specialiteit is Rintek Wu’uk, vaak afgekort tot RW. Dit is een stoofpotje van kleine stukjes hondenvlees met heel veel chilipepers.

Ayam rica-rica

In bijna alle Minahasa-gerechten wordt cabe rawit gebruikt, kleine, heel pittige chilipepertjes. In Manado zelf wordt de rawit ook wel rica anjing genoemd. Dat betekent ‘hondenkruiden’, omdat de pepertjes zoals gezegd altijd gebruikt werden en worden voor gerechten met hond. De meeste gerechten bestaan uit rijst met vlees en/of vis met heel veel pepertjes. Groentes worden ondergeschikt geacht. Terwijl het eten in heel Indonesië pittig is, staat het Minahasa-eten zelfs in Indonesië bekend als ‘vreselijk pittig’. Een bekend gerecht uit Manado dat wél in heel Indonesië populair is (omdat er geen raar vlees in zit) is ayam rica-rica, letterlijk ‘kruidige kip’. De gegrilde kip wordt gekruid met knoflook, ui, limoen en (vooral) cabe rawit. Soms wordt er tomaat toegevoegd, maar dan is het minder pittig. Rica-rica kan eventueel ook gebruikt worden om eend, vis of rund te kruiden.

Bubur Manado

Een ander populair gerecht is de tinutuan. In de rest van Indonesië wordt dit simpelweg bubur Manado genoemd, oftewel ‘rijstepap uit Manado’. Dit gerecht wordt vaak gegeten als ontbijt. Het bestaat uit rijstepap met veel groentes (en is dus een uitzondering op de regel), zoals spinazie, mais, aardappel, ui en pompoen. Daarnaast wordt er natuurlijk sambal doorheen gemengd.

Babi Tino ransa (Tinoransak)

Normaal wordt dit gerecht klaargemaakt met varkensvlees (babi), maarje kunt het gerecht ook klaarmaken met rund of kip.

Ingrediënten:

– 500 gr. hamlappen, – 1 ui, – 2 rode rawits, – 5 cm. djahé. – halve theelepel kerrie, – 3  serehstengels, – 5 dl. heet water, – 2 eetlepels olie

Bereiding:

Snijd het vlees in blokjes. Verwijder het harde deel van de serehstengels en kneus de sereh. Schil de djahe en snijd het fijn. Snipper de ui en snijd de rawits klein. Maak de ui, djahe en rawits fijn in de vijzel en fruit dit in de olie. Voeg het vlees toe en bak dit rondom aan. Voeg de kerrie en serehstengels toe en schep het geheel even door. Doe dan het water erbij en laat het geheel sudderen tot het vlees gaar is.

Sendowan Baru en de familie Walsen, De Winter en Tambajong

Onderstaande brief heeft mijn oom Maurits Andries (oom Boet) Walsen in zijn kenmerkende bloemrijke stijl geschreven aan oom Eddie Wahr en tante Mien Waroka, toen zij naar Indonesië gingen en zij wel eens wilden weten hoe de familie Walsen-Tambajong nu precies met elkaar verbonden was. Ik heb her en der wat gegevens aangevuld.
Paul Persijn

Het Geslacht Walsen-Tambajong

Door: Boet Walsen

Introduktie

Een afschrift van een verhaal van Boet Walsen over mijn vader’s Minahasa achtergrond.

Lopana, 28 Juni 1986

Enige gegevens omtrent het geslacht WALSEN-TAMBAJONG.
Vage geschiedenis vooraf:

De Franse Revolutie. Franse edellieden vluchtten naar het buitenland.
Onder hen bevond zich een zekere ….?? (Balcienne ???).
Via Engeland ging hij naar de Oost en kwam in Banda terecht. Stortte zich in de bloeiende kruidnagelhandel. Nam een Hollandse naam aan en koos er een die associaties opwekken aan balzalen en aan puffende machientjes, namelijk de naam WALSEN.
Kreeg met een Bandanese schone nakomelingen. Een van hen reisde op en af door de Archipel en deed op een bepaald tijdstip Manado aan.

Engelse tussen-regering in Nederlands-Indie onder Rafles.
Een Engelse zeekapitein, genaamd …. Bowie, reisde de eilanden op en af.

Had een amoureus avontuur met een Balinese schone die hem een beeldschoon dochtertje schonk. Hield dolveel van haar en nam haar als kind vaak mee op zijn reizen. Op 17-jarige leeftijd bracht haar vader haar mee naar Menado en dat betekende een keerpunt in haar leven, want dat was het tijdstip dat Walsen-junior uit Banda (zie boven) in Menado vertoefde.
Het lot bepaalde dat zij voor elkaar bestemd waren. Liefde op het eerste gezicht met alle gevolgen van dien.
De Frans-Bandanese combinatie trouwde met het Engels-Balinese product en daaruit sproot o.a. voort: Charles William Walsen (geboren 4 december 1846 te Amoerang, overleden 12 februari 1898 te Amoerang).
Nou zijn wij dichter bij huis.
Echter eerst nog een stukje Minahassische geschiedenis.

Latzar Tambajong
Laatzar Tambajong

Minahassa was toen verdeeld in bestuurs-districten met een minahassisch Hoofd voor iedere district die de titel droeg van Majoor.
De Districtshoofden kunnen beschouwd worden als Minahassisch adel omdat deze families, geslacht na geslacht, als bestuurshoofden fungeerden.
Enkele namen: Pelenkahu, Waworuntu, Warokka, Runtuwene, Tambajong.

Nou de scope gericht op de naam Tambajong.
Laatzar (Lazarus) Tambajong, zoon van Kepala Balak Benjamin Tambajong (stamvader) en een jongere broer van Majoor Jurian Tambajong, was Majoor van District Tombasian-Amoerang.
Hij had o.a. een dochter, genaamd Isabella Benjamina Tambajong (geboren 11 juli 1847 te Amoerang, overleden 13 november 1902 te Amoerang )

Tjalie en Isabella
Charles William Walsen & Isabella Benjamina Tambajong

Terug naar Charles William Walsen.
Hij was agent van een scheepvaart onderneming in Amoerang en had tevens een touwdraaierij die scheepstrossen vervaardigde uit de idjoek-vezels van de aren-palm. (idjoek, in de Minahasa goemoetoe genaamd).

Charles Walsen (opa Tjalie) maakte kennis met de beeldschone Isabella Benjamina Tambajong, raakte vurig van haar gecharmeerd, kreeg bevallig response, er ontwikkelde zich een sprankelende, bruisende jonge liefde die nergens voor terugdeinsde. Deze kracht was nodig omdat er zich donkere wolken opstapelden die deze jeugdig liefdesverband dreigde te verpletteren.

Benjamina was namelijk volgens adat-gebruik reeds voorbestemd uitgehuwelijkt te worden aan Majoor Pelenkahu (districtshoofd van Tonsea) in Air Madidi.

Maar de Voorzienigheid heeft het anders beschikt.

Liefde voor zijn dochter deed de strenge Majoor Laatzar Tambajong (te-te Latzar) zwichten voor haar keus (maar gelukkig ook, anders bestond ik niet). Bij het huwelijk tussen Charles Willem Walsen en Isabella Benjamina Tambajong kregen ze van Laatzar Tambajong de klapperonderneming ‘Sendowan’ mee als bruidsschat.

Isabella Walsen-Tambajong    Joseph Eduard Adolf Wahr
Isabella Walsen/Tambajong en Joseph Eduard Adolf Wahr

Charles (Opa Tjalie) en Oma Benjamina trouwden op 10 april 1869 te Amoerang
Uit dit huwelijk sproten voort:
Bernard Lazarus Walsen (Oom No) gehuwd met Maria Matheos.
Wilhelmina Walsen (tante Min) ongehuwd.
Isabella Walsen gehuwd met Joseph Eduard Adolf Wahr – 4 kinderen, Lottie, Ecka, Dolf en Edward Jean Baptiste Wahr
Adriana Antoinette Walsen (tante Bok), ongehuwd.
Suzanne Walsen gehuwd met John Sutherland.
Josephine (tante Joost) Walsen gehuwd met Geurt Brinkhuis (kinderloos)
Willem Frederick, alias oom John (vader van ondergetekende) Walsen gehuwd met Wilhelmina Elisabeth de Winter.
Johanna Everdina Walsen (tante Poea), ongehuwd.
Cornelis Gerard (oom Lid) gehuwd met Esther Antoinette Tan (tante Etta)
Hein Walsen, op zeer jeugdige leeftijd overleden.
Ed en Mien, pardon, Mien en Ed, ik hoop dat deze beknopte gegevens voldoende zijn om de stamboom Wahr-Walsen-Warokka mee op te bouwen.

Lui, goede reis, behouden aankomst en … au revoir!

(getekend)

Maurits Andries Walsen (Oom Boetje)
c/o Jln. Wakeke 23
Manado 95111
Minahasa